| VOLTOOIING
RESTAURATIE MERWEDEPLEIN 37/2 (27 oktober 2005) Het voormalige woonhuis van Anne Frank aan het Merwedeplein –
waar de familie Frank woonde van 1933 tot juli 1942 – is in 2004 gekocht door woningcorporatie Ymere.
Deze nieuwe eigenaar heeft de woning volledig gerestaureerd in de oorspronkelijke
jaren-dertig-stijl. Dit op basis van gegevens van de Anne Frank Stichting en uitgebreid research.
Henk Schröder, projectleider van woningcorporatie Ymere, had een ingewikkelde taak. Want aan de restauratie ging een gedegen onderzoek vooraf. Zo is laag voor
laag het behang verwijderd. Op sommige muren zelfs zes lagen. Ook het schilderwerk werd
aan onderzoek blootgesteld. Die bevindingen werden vervolgens vertaald naar die moderne
materialen die geschikt zijn om met oude technieken het oorspronkelijke resultaat te
benaderen. En het mooie is dat de moderne watergedragen verven uitstekend geschikt bleken
om dat resultaat te bereiken.
De gehele woning ademt nu weer de sfeer van de jaren dertig
uit. Alleen de geur verraad dat er onlangs flink geverfd is.
Voordat de woning een bestemming als onderkomen voor buitenlandse schrijvers zou krijgen,
kregen Darina Nykl en ik, met medewerking van woningcorporatie Ymere, de eenmalige
kans om een kijkje te nemen en foto's te maken.
Jos Wiersema
Merwedeplein 37
ZO ZAG HET ER UIT
Annes beschrijving van de, zolderkamer in een brief
aan familie in Zwitserland, 22 maart 1941:
"Ik zit hier nu aan de schrijftafel, onze kamer is
erg groot. Wij hebben een commode, een wastafel, dan een wandkast, daar tegenover mama's
secretaire die wij ingericht hebben als een snoezig schrijftafeltje. Dan Margo's opklapbed
en nog een afzettafeltje, dan de divan, daar slaap ik op. En in het midden een tafeltje
met een grote leunstoel en al mijn schilderijtjes en foto's."
De brief is een zeer belangrijke bron geweest bij de
renovatie en inrichting van de woning.
(Foto: AFF Basel /AFS Amsterdam)
Uit Herinneringen aan Anne Frank van Miep Gies en
AIIson Leslie Gold, 1996:
"Op die zaterdagse bijeenkomsten zaten we met zijn
allen rond de grote donkere mahoniehouten tafel in de huiskamer van de Franks. De tafel
stond vol met koffiekopjes, roomkannetjes, mooi gepoetst zilver van mevrouw Frank en
heerlijke zelf gebakken kaastaart of cake."
"Ik bewonderde met name een fraaie hoge secretaire in negentiende-eeuwse Franse
stijl, die tussen twee ramen stond. (...) Op de achtergrond klonk het zachte tikken van
een statige grootvaderklok. Het was een Ackerman, gemaakt in Frankfort."
Anne Frank (rechts) Eva Goldberg (links) en
Sanne Ledermann (midden) op het Merwedeplein in 1936,
(Foto: AFF Basel /AFS Amsterdam)
HET GERESTAUREERDE HUIS AAN HET
MERWEDEPLEIN (24 augustus 2005)
tekst Darina Nykl.
foto's Jos Wiersema, Luuk Kramer en AFF Basel /AFS Amsterdam
Woensdag 24 augustus 2005 was het dan zover. Ik werd door de
heer Schröder, projectleider bij woningcorporatie Ymere, uitgenodigd om het huis te komen
bekijken. Deze gelegenheid was zeer bijzonder, omdat er maar een select gezelschap
uitgenodigd werd.
De restauratie was een beetje vertraagd, zodat ik het huis alleen gestoffeerd zou zien en
niet gemeubileerd. Maar dat deerde niet. Het ging mij erom hoe het zou zijn om daar weer
te zijn.
Ik bedacht me dat ik het huis in verschillende fases had bezocht. In privé-sfeer, in een
literaire sfeer en nu in de jaren dertig sfeer.
Ingang naar Merwerdeplein 37/2
TRAPPENHUIS
Ik klim de trap op en sta op de hal. Het ruikt er nog naar verf. De leuningen van de trap
zijn zandkleurig geverfd. Het behang is gerold met sjabloonrollers, die hier speciaal voor
gemaakt zijn. Het lijken wel muurschilderingen. Later hoorde ik dat men een diamantslijper
had gebruikt en zo laagje voor laagje het behang eraf hadden gehaald tot het
oorspronkelijke behang tevoorschijn kwam.
het behang
De muren zijn dus volledig nagebootst. Zoiets dergelijks is
ook in het Achterhuis gedaan, in het kamertje waar Anne Frank sliep. Bij de voordeur is
zelfs nog een stukje origineel behang te zien.
trappenhuis
WOON- EN EETKAMER
De raamkozijnen van de woon- en eetkamer, die gescheiden worden door schuifdeuren, zijn
groen geverfd. Op het haardje in de woonkamer zijn drie foto’s neergezet. Op de
eerste foto zit Otto Frank achter de secretaire, die deel had uitgemaakt van Edith Franks
uitzet.
de eetkamer gezien door de suitedeuren vanuit de woonkamer
Op de achtergrond is schaduw te zien van de vitrage. Zo heeft
men kunnen bepalen hoelang de vitrages waren. Soortgelijke hangen nu ook voor de ramen.
Ook blijkt uit deze foto dat er nooit glas in de deuren van de inbouwkast hebben gezeten.
Deze zijn dus nu ook verwijderd. Op de tweede foto staan Margot en Anne Frank met
vriendinnetjes in de woonkamer. Op de derde foto zit Margot Frank achter de secretaire in
de woonkamer. De zon schijnt.
de marmeren schouw in de woonkamer
met authentieke stoel
Foto: Luuk Kramer fotografie Amsterdam
Otto Frank voor de schouw - 1934,
(Foto: AFF Basel /AFS Amsterdam)
de woonkamer
Foto: Luuk Kramer fotografie Amsterdam
Anne Frank (links)
Eva Goldberg (links
achter) Sanne Ledermann (midden) Margot
Frank (rechts) 1936,
(Foto: AFF Basel /AFS Amsterdam)
de eetkamer geheel ingericht
Foto: Luuk Kramer fotografie Amsterdam
de woonkamer geheel ingericht
Foto: Luuk Kramer fotografie Amsterdam
(**) daar tegenover mama’s sekreter die wij hebben
ingericht als een snoezig schrijftafeltje
(**)
Anne Frank
Foto: Luuk Kramer fotografie
Amsterdam
Anne Frank aan het schrijftafeltje - april 1941
(Foto: AFF Basel /AFS Amsterdam)
zicht vanuit de woonkamer op het Merwedeplein
SANITAIRE RUIMTEN
Ik loop verder de overloop over naar de badkamer.
In november vorig jaar bladderde de verf nog van de muren. Nu is het netjes geverfd. In
het toilet hangt nog een originele jaren dertig waterbak.
de badkamer
het toilet
SLAAPKAMER OTTO EN EDITH FRANK
Daarnaast is de slaapkamer van Otto en Edith Frank. De muren zijn opnieuw behangen. Dit
behang lijkt sterk op dat uit het Achterhuis. Een beetje hetzelfde motief en kleur.
Links is in deze slaapkamer is een inbouwkast en er hangt vitrage voor de twee ramen en de
deur die uitkomt op het balkon.
slaapkamer Otto en Edith Frank
KEUKEN
Naast deze slaapkamer bevindt zich de keuken. De vorige keren dat ik hier was, waren de
keukenkastjes beige geverfd, nu zijn ze blauw.
De keukenkast het dichtst bij het raam is vroeger helemaal dicht geweest, nu zijn het
glazen deurtjes.
Het metalen aanrechtblad is vervangen door een granieten aanrechtblad en de kraan is
vervangen door een jaren dertig exemplaar.
de keuken
de ingerichte keuken
Foto: Luuk Kramer fotografie Amsterdam
SLAAPKAMER ANNE EN MARGOT
Na de keuken loop ik de slaapkamer binnen die van Margot en Anne Frank is geweest.
Op de vensterbank staat een foto van Anne achter haar bureautje. Links is een inbouwkast,
daarnaast een wastafel.
Op de plek waar Anne’s bed heeft gestaan, staat nu een oude uitziende stoel.
De deur heeft een glas in loodraampje. Het behang is lichtblauw en steekt mooi af bij de
zandkleurige vensterbank. Door de hele woning heen zijn weer originele schakelaars
aangebracht.
slaapkamer Anne en Margot
slaapkamer Anne en Margot
ZOLDERVERDIEPING
Hierna loop ik de lange steile zoldertrap op, die ook in een zandkleur geverfd is. Ook
hier zijn de muren met de sjablonen bewerkt.
de eerste trap naar de zolderverdieping
Boven, in de zolderkamer, hangt een wastafel die echt van
Anne Frank is geweest. Daarboven hangt een spiegel uit ca. 1931. De buizen onder de
wastafel zijn zichtbaar gemaakt. Verder is er een inbouwkast en er hangt dezelfde vitrage
als beneden.
Projectleider Henk Schröder geeft tekst en uitleg over de
restauratie in de zolderkamer, enthousiasme en enige trots laat hij hierbij duidelijk
blijken.
Op het overloopje voor de zolderkamer staat een foto van Anne
Frank zonnebadend op het dakterras. Op deze foto zijn de vitrages weer goed te zien.
'dakterras'
Anne Frank op het dakterras - mei 1941
(Foto: AFF Basel /AFS Amsterdam)
In de zolderkamer is hetzelfde soort behang aangebracht als
in de slaapkamer van Otto en Edith Frank. De deurklinken zijn ook origineel uit de jaren
dertig.
wandcontactdoos en lichtschakelaar
de tweede zoldertrap
EETKAMER
Ik loop de trap af en kwam in de eetkamer terecht.
Daar is lichtbeige behang aangebracht. De randen zijn van dezelfde kleur groen als de
raamkozijnen.
Links is een inbouwkast. Daarnaast heeft men tijdens de restauratie een gat ontdekt.
Waarschijnlijk heeft Otto Frank deze gemaakt. Voor dat gat heeft een boekenkast gestaan
tot aan de helft van de deur van de inbouwkast. Daarboven is een luikje. Het blijkt dat
het een verstopplek is geweest. Het schijnt ook dat een buurmeisje van de derde verdieping
daar weleens gebruik van heeft gemaakt.
doorkijk vanuit de hal naar de eetkamer
zicht uit de venstererker van de eetkamer met op de
achtergrond de wolkenkrabber
Ik vond het een hele bijzondere ervaring om deze woning in
deze fase te mogen bezoeken. Ook omdat ik de woning in verschillende fases heb gezien, was
het heel interessant.
Het was bijzonder om te zien hoe men vroeger de woning aankleedde met behang en
sjabloonstempels cq. rollers en welke kleuren ze daarbij gebruikten.
Dit huis inspireert mij enorm. Toch blijven er nog een heleboel vragen, waar ik, hoop ik,
in mijn boekje antwoord op zal kunnen geven.
25 augustus 2005
Relevante pagina's op deze website en links:
Verantwoording
GERBUIK VAN DE FOTO'S
De Anne Frank Stichting verleent u het recht tot eenmalige
publicatie van de historische foto’s.
Bij copyright vermelden: AFF Basel/AFS Amsterdam.
Bij de foto’s van de restauratie en inrichting
naamsvermelding fotograaf: Luuk Kramer fotografie, Amsterdam of Jos Wiersema,
REAGEREN?
stuur een
mailtje naar:
Darina Nykl darinanykl78@hotmail.com
Jos Wiersema
info (ad) @geheugenvanplanzuid.nl
 |