Leerlingen Dongeschool
maken Expositie Jodenvervolging
15 mei 2008
Jos Wiersema
Leerlingen van groep 7 en 8 van de Dongeschool hebben een
expositie gemaakt over de Jodenvervolging.
De Dongeschool is een openbare basisschool in de Rivierenbuurt
in Amsterdam. In de Rivierenbuurt woonden aan het begin van de
Tweede Wereldoorlog 17.000 Joden. Meer dan 13.000 van hen zijn
vermoord. Het schoolplein van de Dongeschool wordt door vier
straten ingesloten: Dongestraat, Dintelstraat, Deurloostraat en
Geulstraat.
Dongeschool Dintelstraat 5
Rondom de school woonden op 62 adressen Joden: van hen zijn er
142 omgebracht; 45 hebben de oorlog overleefd. De expositie
toont de namen en adressen van de slachtoffers, zoals die
voorkomen op het
Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in
Nederland.
Furkan en Danny vormden het ontvangstcomité en
verzorgden op dat moment de catering
De leerlingen fotografeerden adressen van
Joden die rondom de
school hebben gewoond en die in de Tweede Wereldoorlog zijn
omgebracht. Ook schreven de leerlingen gedichten. Het resultaat
kunt u bezichtigen op speciaal gemaakte panelen. Het project
werd begeleid door de kunstenaars en docenten fotografe Jenny Wesly en dichter Jos van Hest.
Concept en coördinatie van het project: Ido Abram (Stichting
Leren).
De drie dagen durende expositie werd op 14 mei
geopend waarbij de leerlingen over het project vertelden,
gedichten voorlazen en een herdenkingsritueel uitvoerden.
mijn gidsen Fetya en Niki
vertellen over de locaties in de Rivierenbuurt waar de
Jodenvervolging heeft plaatsgevonden
Op 15 mei j.l. heb ik een bezoek gebracht aan de Dongeschool
omdat ik natuurlijk geïnteresseerd ben in de geschiedenis van
de Rivierenbuurt maar het meeste nog was ik benieuwd naar wat de
kinderen er van gemaakt hadden en hun ervaringen daarbij. Ik
stalde m'n motor in de Dintelstraat en liep het immense
schoolplein van de Dongeschool over en kreeg gelijk weer het
'lagere schoolgevoel' hoewel de Zuiderschool mijn school was.
Vele witte stenen
met namen symboliseren de slachtoffers uit de straten rondom de
school
De schooldeur was uitnodigend geopend en een vriendelijk
ontvangstcomité bood mij gelijk te eten en te drinken aan. In
een ruim lokaal stonden de expositiedecors overzichtelijk
opgesteld. Aanvankelijk werd ik begeleid door Jim en Nick die
mij de nodige tekst en uitleg gaven. Al snel werden zij afgelost
door Nikki en Fetija en ik heb helaas de jongens beiden niet meer gezien voor
de fotosessie.
de vele stenen
die staan
voor veel ellende
Fetija had het huis
Dongestraat 15 huis van Hanne Jalowitz en het gezin Tichauer
bezocht.
zie:
www.joodsmonument.nl/location-439252-nl.html
Fetija (l) en Niki
poseren bij hun eigen werkstuk
Niki beschreef het huis,
één
etage hoger, van het gezin Nico Prins bestaande uit vader, moeder
en dochter. Dit gezin is op 22 oktober 1944 in Auschwitz om het
leven gekomen.
zie:
www.joodsmonument.nl/location-439251-nl.html
Hieronder de
gedichten van de meisjes
Ik heb vandaag jouw portiek
gezien
Er waren veel schrammen op de trap
Op de deur zat een sticker van een panda
Ik heb vandaag jouw portiek gezien
Waar was dat witte kluisje
aan de linkerkant van de muur voor?
Was dat er al?
Ik heb vandaag jouw portiek gezien
Er waren veel schrammen op de trap
Fetija |
Ik zag je slaapkamerraam
Er slaapt nu iemand anders
achter je raam
Jammer dat je licht niet aan mocht
Ik zag je slaapkamerraam
Had je wel een lekker bed?
Ik denk het wel
Ik zag je slaapkamerraam
Er slaapt nu iemand anders
achter je raam
Niki |
Overzicht van een
deel van de overzichtelijke expositie
Elk werkstuk was
voorzien van een foto van een woning die door Joodsede betreffende woning. Deze woning is
daarop in het rood gemarkeerd. Voorts een gedicht en een foto
van een
opvallend detail van de woning, zoals een brievenbus, een
huisnummer. Ook is er een pagina te zien met
de namen van de voormalige Joodse bewoners.
Aandachtig
luisteren oudere bezoekers naar de uitleg
van Niki en Fetija
Al met al een interessante ervaring om te zien hoe de kinderen
toch stil hebben gestaan bij het immense leed dat vele
buurtbewoners jaren geleden is overkomen. Het is goed dat de
kinderen weten wat er is gebeurd in de Rivierenbuurt. Ons,
na-oorlogse kinderen, is nooit iets verteld over deze
geschiedenis .
Ik vond de expositie mooi maar steriel. Het was goed te
merken dat (te) veel ouderen zich er mee bemoeid hebben. Ik miste
de vrije kinderhand, die mijns inziens doorslaggevend had moeten zijn
voor expositie als deze. Wellicht had het schoolbestuur de kinderen ook
kunnen wijzen op deze website waar zoveel verhalen van
tijdgetuigen te lezen zijn. De kinderen zouden zelf contact met
deze tijdgetuigen kunnen opnemen en hen vragen kunnen stellen.
Om dit stukje te
beëindigen wil ik toch nog even verwijzen naar het verhaal dat
Jan Drijfhout heeft ingezonden. Hij woonde destijds als kind in
de Geulstraat en had een Joods vriendinnetje genaamd Eefje. Een
aangrijpend verhaal dat veel leed vertolkt.
U leest het hier >>
Documentaire over
initiatiefnemer van het Joods Digitaal Monument
Het levenswerk van Isaac (Ies) Lipschits en de making off van de
Dongeschool-expositie
Kruispunt 4 mei 2008
In Kruispunt aandacht voor het levenswerk van Isaac Lipschits:
het digitaal monument voor vervolgde Joden. Lipschits is de
initiatiefnemer van een ambitieus project op internet. Hij wil
alle 104.000 vermoorde Nederlandse Joden uit de anonimiteit
halen en hun gezicht teruggeven. Hun namen mogen niet vergeten
worden. Isaac Lipschits is een kind van de Shoah. Zijn beide
ouders, drie broers en 1 zus zijn omgebracht in de kampen
Auschwitz en Sobibor. De historicus blijft hij doorwerken aan
zijn geestelijk testament: het Joods monument. Hij zal tot het
einde beschrijvingen blijven maken van al die anonieme doden. In
Kruispunt zijn verhaal.
Voorts ziet u hoe de kinderen van de Dongeschool gebruik hebben
gemaakt van het Joods Monument om de expositie gestalte te
geven.
Ies
Lipschits is op 24 mei
2008, kort na de uitzending,
overleden.
Naar de documentaire >>
Foto's
Alle door mij gemaakte foto's kunt u via Picasaweb bekijken
en voor eigen gebruik downloaden:
http://picasaweb.google.nl/maaike1998/Dongeschool
Meer over de Dongeschool vindt u op de website:
www.dongeschool.nl
OUD-LEERLINGE
VAN DE DEURLOOSCHOOL BEZOEKT DE TENTOONSTELLING
DONGE(BASIS)SCHOOL AMSTERDAM, 14 mei 2008
Mevrouw Blaauw was een oud-leerlinge van de Deurlooschool. Zij
had klassefoto’s van 1934 bij zich. Met haar man kwam ze kijken.
Vroeger heette de tegenwoordige Dongeschool volgens haar de
Dintelschool. De Dongeschool bestond toen wel, maar lag ergens
anders – wel aan hetzelfde schoolplein. Zie het kaartje
hieronder.
Digitale gedenksteen
|
Voor de Joodse slachtoffers van de
Dongestraat, Dintelstraat, Deurloostraat en
Geulstraat
die door de kinderen van de Dongeschool anno 2008
bij wijze van hun expositie zo eervol herdacht werden |
|
Jos Wiersema
info@geheugenvanplanzuid.nl
|