Stadswandeling door Amsterdam Zuid . . . .

Terug naar de vorige pagina <<

Wandeling door de Rivierenbuurt
Hoog, kijk omhoog . . .

Jacqueline Wesselius

De meest markante deelnemers waren, de één van koninklijken bloede en genaamd Tudor , de ander vernoemd naar een ster van wereldallure: Clooney. Tudor bracht de meeste tijd door in een draagband op de buik van z’n baasje, welwillend neerkijkend op het voetvolk onder hem. Clooney verleidde ons met zijn markante, bruine hondenogen en probeerde al snuffelend toch iets belangwekkends te ontdekken gedurende de wandeling. Daarnaast waren we met zo’n anderhalf dozijn tweevoeters die, op aanwijzing van aanvoerder Gijs Vorstman, vooral met hun neus in de lucht liepen .
Vorstman, voormalig beleidsmedewerker Welstand en Monumenten van het stadsdeel, kent de buurt als geen ander. Niet alleen weet hij ‘alles’ over de Berlage’s Plan Zuid en de (oorspronkelijke) architectuur van de buurt, ook kan hij uren vertellen over de renovaties, de problemen die zich daarbij voordeden, de successen en ook het falen, hier en daar. Zo werden, in het begin, raamkozijnen die niet meer voldeden, gewoon vervangen door kunststof exemplaren. Effectief, misschien (althans voor wie niet verder keek dan zijn neus lang was), maar foeilelijk. En, uiteindelijk, toch niet zó effectief: want een bouwwerk reageert op kunststof anders dan op hout. Tenslotte zijn, in samenwerking met de woningcorporaties (en dankzij forse subsidies) de meeste kozijnen dan ook weer teruggebracht in wat meer op hun oorspronkelijke staat lijkt – met wat technische foefjes om een betere isolering mogelijk te maken.
Zo, omhoogkijkend, vergelijkend, begonnen we, vanaf Café Diva’s in de Waalstraat, een wandeling die ons via Merwedeplein en Wolkenkrabber, Rijnstraat, Waverstraat en Vrijheidslaan, zou voeren naar het Meerhuizenplein, de Amstelkade en de Jozef Israëlskade, en de Amsterdamse-Schoolbuurt daarachter.
Zo leerden we hoe de balkons en het houtwerk van de Wolkenkrabber hun oorspronkelijke kleur hadden teruggekregen – dankzij een grondige analyse van de onderste laag verf, nadat de andere lagen er voorzichtig waren ‘afgekrabd’, om het oneerbiedig te zeggen. Zo bewonderden we de vele, vele sculpturen van Hildo Krop – van Berlage’s standbeeld aan de voet van de Wolkenkrabber tot de steigerende paarden op wat nu de Berlage scholengemeenschap is. Zóveel beelden liet Krop achter , dat een Amerikaanse beeldhouwer, op bezoek in Amsterdam, veronderstelde dat zijn Amsterdamse collega steenrijk moest zijn. Het kwam niet bij hem op dat Krop gewoon in dienst was van de gemeente…

Ook andere decoraties liet Vorstman zien: weinig bouwstijlen zijn daar zo rijk aan als de Amsterdamse school en aanverwante stijlen. Zelfs de toch op het oog zo strakke panden aan de Vrijheidslaan zitten in feite vol met hoek- en balkondecoraties, grappige erkertjes, krullerige daklijsten. Kijk omhoog en je ziet ‘t – vooral als Gijs Vorstman je erop wijst. In de Waverstraat staan tussen prachtig geconserveerde (of gerestaureerde) panden, ook enkele toonbeelden van wansmaak. Op de Amstelkade, aan weerszijden van de Vechtstraat, contrasteert een mooi art-deco pand met een verkrot exemplaar. Over de nieuwbouw aan het Meerhuizenplein, bedoeld om in de omringende Amsterdamse-Schoolbebouwing op te gaan, lopen de meningen uiteen. Vorstman vindt het resultaat geslaagd. Sommigen zijn het met hem eens anderen niet. Ga kijken!
De kleur – van het houtwerk, maar ook van de gebruikte (bak-)steen speelt een belangrijke rol. En de manier waarop de muren gemetseld zijn. Het geel van de Berlage school, de steensmuur aan de Kromme-Mijdrechtstraat bij het Meerhuizenplein, het zijn allemaal tekenen des tijds.
De gebeeldhouwde kop van wethouder Wibaut, op de hoek van het prachtige Henriëtte Ronnerplein en de gelijknamige straat, is daar heel erg op zijn plaats. Nee, het is niet van Hildo Krop – het werd gemaakt in 1951 door Frits Sieger – in tegenstelling tot de beelden op het gebouw De Dageraad. Wibaut, eerste socialistische wethouder van Amsterdam, ging over Volkshuisvesting ( ‘Wie bouwt? Wibaut!’) en als zodanig had hij een actieve rol bij de aanleg van ook deze buurt. Het ene pareltje – het al genoemde gebouw De Dageraad, het Thérèse Schwartzeplein, de Burgemeester Tellegenstraat, de P.L. Takstraat – is hier aan het andere geregen, in het bijzonder door de architecten Piet Kramer en Michel de Klerk. Je kunt hier nog zo vaak komen, het blijft mooi en er blijft van alles te ontdekken – zoals het haantje op het dak in de P.L. Takstraat, naast de school. Ik beken dat ik het nooit eerder had gezien… terwijl het toch een symbool is van de dageraad (en dus van De Dageraad)…
Voorbij het witte Han van Zomerenbruggetje en het Amstelkanaal, is dit stukje Waalstraat een afgang. Helaas. Het gebouw dat in de jaren ’70 op de plaats van de Waalkerk is neergezet (en waarin een kinderdagverblijf is gevestigd) lijkt nergens op, de huizen zijn slecht onderhouden.
We gaan ons (en elkaar) troosten bij Diva’s. En denken al over een volgende wandeling, of een fietstocht misschien…
 

"architectuur, gevelstenen en openbare kunst in Zuid"

BEELDIMPRESSIE STADSWANDELING DOOR AMSTERDAM ZUID
met Gijs Vorstman

Op, zondag 31 juli 2011, werd de tweede wandeling, van een reeks themawandelingen,  door Plan Zuid o.l.v. Gijs Vorstman gehouden. Op deze pagina treft u een beeldverslag aan.
 

VIDEO JOS WIERSEMA

FOTO'S MICK HOFF

 

(deze foto's mogen voor eigen gebruik vrijelijk worden gedownload. Indien deze voor publicatie worden gebruikt gaarne vermelden: (foto: Mick Hoff - www.geheugenvanplanzuid.nl)

 

Terug naar de vorige pagina <<