Eerbetoon aan Anne Frank's 80ste verjaardag
Darina Nykl - juni 2009
Vanochtend zag ik een compositiefoto
die gemaakt is door een Amerikaans bedrijf. Het was een foto van
Anne Frank, zoals ze er vandaag uit had gezien als ze de oorlog
had overleefd. Tachtig jaar oud.
Tachtig jaar geleden kwam ze in Frankfurt am Main ter wereld.
Haar vader, Otto Frank, fotografeerde zijn pasgeboren dochter,
in doeken gewikkeld, de ogen gesloten. Die dag, de twaalfde juni
van het jaar 1929, had niemand gedacht, dat dit meisje nog eens
een grote impact op de wereld zou hebben.
Rijen staan er voor het Anne Frank Huis op de Prinsengracht. Van
overal ter wereld komen de mensen kijken, waar Anne met haar
ouders en haar zus Margot, de familie Van Pels en
Dr. Pfeffer ondergedoken hebben gezeten. Een plek van hoop. Hoop
om er heelhuids uit te komen en de draad weer op te pakken.
Redden wat er te redden valt. Andere mensen helpen. Denken aan
een nieuwe toekomst. Weer naar school gaan.
Het mocht helaas niet zo zijn.
In 1947 kwam Anne’s dagboek uit. Sla het dagboek open en je
leest de gedachten en belevenissen van een dertienjarig
schoolkind. Wie zou daar belang aan hechten? Ze vroeg het zich
zelf ook af, maar toch schreef ze verder. Belevenissen op
school, na school. Gekkigheid met vriendinnen. De normale
belevenissen van een meisje van die leeftijd.
Pas in het Achterhuis ging ze nadenken over serieuzere zaken.
Over zichzelf. En de wereld. Als een echt stadskind had ze nooit
veel om de natuur gegeven. Maar nu beschreef ze de kastanjeboom.
Ze moet er elke ochtend bij het opstaan naar gekeken hebben. Hoe
mooi hij in bloei stond. Het was een teken van hoop. Hoop dat er
ooit weer een dag zou komen dat ze vlakbij deze boom zou staan.
Hem kon aanraken…
Anne’s dagboek werd met de jaren een groot succes. Herdruk na
herdruk volgde. Otto Frank beantwoordde alle brieven die hij van
over de hele wereld ontving. Het moet een grote troost voor hem
zijn geweest, de boodschap van Anne te kunnen verspreiden.
Wat is het toch dat mensen zoveel kracht putten uit haar
dagboekbrieven? Een dertienjarig meisje dat moet onderduiken.
Haar vrije leventje was van de één op de andere dag veranderd in
een paar vierkante meter. Stil moest ze zijn. Op gezette tijden
naar het toilet of water laten lopen. Stilzitten. Fluisteren.
Hopen. Mensen, die in een moeilijke situatie zitten, halen hier
kracht uit. Eens zal de wereld weer anders zijn. Anne geloofde
in de goedheid van de mens. En dat in erbarmelijke tijden. In
een tijd dat er buiten iemand liep, die haar weg wilde hebben.
Toch bleef ze erin geloven. Bijna nooit liet ze de moed zakken.
En toch gebeurde het waar de onderduikers al die tijd toch bang
voor waren geweest. De ontdekking van de schuilplaats op vrijdag
4 augustus 1944. De onderduikers werden afgevoerd naar de
Euterpestraat en vandaar uit naar doorgangskamp Westerbork. Na
een maand in Westerbork te zijn verbleven, vertrok de
allerlaatste trein richting het oosten. Polen. Auschwitz. 498
Mannen. 442 Vrouwen. 79 Kinderen. Anne Frank was één van hen.
Ooggetuigen vertellen dat Anne toch ondanks alle ellende, de
moed erin bleef houden. Totdat ze in november met haar zusje
Margot gescheiden werd van haar moeder en op transport werden
gesteld naar Bergen-Belsen. Het enige lichtpuntje was de
ontmoeting bij de afrastering met haar vriendin Hanneli Goslar.
Een paar weken later stierf ze. Alleen. Margot was een aantal
dagen eerder overleden. Op dat moment lag haar dagboek veilig in
het kantoor van Miep Gies, één van de helpers. Het lag op haar
te wachten. Ze had het verhaal wellicht afgeschreven. Verwerkt
tot een roman, zoals ze in haar dagboek had gemijmerd.
Ze wilde voortleven, ook na haar dood. Door haar dagboek en
andere verhalen die ze geschreven heeft, zal ze nooit vergeten
worden.
Lees ook
EERSTE ROMAN VAN DARINA NYKL:
DE AVOND DIE HAAR LEVEN VERANDERDE
|