Ingezonden bijdrage van Chris de Keijzer

Terug naar de vorige pagina <<

 

index ingezonden

Nederland

Pagina van Chris de Keijzer

 

 

omhoog  OUDEJAARSNACHT 1944

Ons huis was koud, we lagen vroeg in bed om warm te blijven. Het liep tegen 12 uur, we kwamen uit bed, om elkaar om 12 uur gelukkig Nieuwjaar te wensen.
Het was spertijd, op straat was niemand. Plotseling hoorden we buiten stemmen, wij gingen in ons tuintje staan en luisterden gespannen. Het was aardedonker, we hoorden het gepraat maar zagen niemand.

Er klonk ook gepraat vanaf de veranda’s van de etagewoningen van de IJselstraat, ergens sloeg een pendule 12 uur, in de verte steeg een lichtkogel op,kennelijk door Duitsers afgeschoten. De lichtkogel zagen we langzaam verdwijnen. Het was even doodstil, toen barstte het geklepper los van ijzeren deksels van vuilnisbakken. Een oud Amsterdams gebruik. Het was een enorme herrie. Toen de herrie verstomde klonk er plotseling een luide mannenstem die het Wilhelmus inzette, toen gebeurde het, de mensen in de tuinen en op de veranda’s zongen luid het Wilhelmus mee, allemaal in het donker, anoniem. Een zeer aangrijpend moment in de kou. Het gaf een warm gevoel van hoop.

Chris de Keijzer
e-mail c.j.de.keijzer@zonnet.nl

 

omhoog  HET AMSTEL WARENHUIS

In 1938 verhuisde ik met mijn ouders naar de Noorder Amstellaan nr 12, hoek Reggestraat 21, waar mijn vader een winkel in huishoudelijke artikelen en speelgoed opende : Het Amstel Warenhuis. Aanvankelijk had vader een druk beklante zaak, ook al omdat het merendeel van de buurtbewoners in goeden doen waren. Veel van hen waren joodse landgenoten, en ook joodse emigranten afkomstig uit Duitsland, toen al gevlucht voor de dreigingen van het fascisme, waarvan er veel op de Zuider Amstellaan woonden.

foto: Gemeente Archief Amsterdam
Noorder Amstellaan / Reggestraat - bij de pijl de lokatie van het Amstel Warenhuis
foto afkomstig van en geplaatst met schriftelijke toestemming van het Gemeente Archief Amsterdam

Toen de oorlog uitbrak, kwamen vrij snel de anti-joodse maatregelen van de bezetter, Joden mochten niet meer kopen in winkels van niet- joden, en moest er een bordje Verboden voor joden geplaatst worden achter het deurraam. Vader deed dat niet; in plaats daarvan hing hij een vrijwel gelijk uitziend bordje ( wit met grote zwarte letters) op met de tekst Verbeter de wereld, begin bij je zelf. Het merkwaardige is dat er nooit iemand negatief op heeft gereageerd. Zolang onze joodse klanten in de buurt woonden, bleven ze - ietwat schichtig geworden - toch komen, als er op vrijdag of zaterdag gekocht werd, werd er niet betaald i.v.m. Sabbath, en kwam men altijd terug op een andere dag om de rekening te vereffenen. Op die dagen stak ik bij buren na zonsondergang het licht en het gas aan, en kreeg daarvoor een dubbeltje.


Ingang Amstel Warenhuis in 1944- foto Chris de Keijzer

Later waren we getuige van de de actie's van de Duitsers die onze joodse buren kwamen ophalen. Iedere dag verscheen er een vrachtauto om kwart voor acht voor de Wolkenkrabber, en dan werd er huis aan huis aangebeld, en werden joodse medeburgers uit huis gehaald en naar die vrachtauto gebracht. Velen van hen kenden wij vanuit de winkel. Toen mijn vader de hond ging uitlaten om bij die vrachtauto even stil te kunnen staan, werd hij uitgenodigd ook in te stappen, wat hij niet deed, maar snel naar huis ging.

Na deze exodus kwam er minder gesitueerden terug in de verlaten woningen die allemaal leeg stonden, en waarvan de inventaris door de firma Puls was weggehaald. Het was bizar te zien en horen dat een verhuizer in de voorkamer waarvan de ramen open waren, op een viool stond te spelen die hij in het interieur aantrof.


Amstel Warenhuis met Kees Westerhuis - foto Chris de Keijzer

Door het vertrek van onze joodse vrienden en door de steeds slechtere omstandigheden zoals schaarste, distributie en geldgebrek werd het zaken doen steeds moeilijker. Tot begin 1949 het jaar van zijn overlijden heeft mijn vader de winkel voortgezet'
 
Ik hoop dat mijn verhaal nog reacties oproept.
 
Chris de Keijzer
e-mail c.j.de.keijzer@zonnet.nl

Ter nagedachtenis aan de familie Pruijm die boven onze winkel het Amstel Warenhuis woonde.

Samuel Pruijm
Matje Pruijm-Prins
Meijer Pruijm
bron: www.joodsmonument.nl

Overzicht digitale gedenkstenen in de Rivierenbuurt

omhoog  HET VIOOLTJE

Mijn ouders waren bevriend met onze joodse buren. Het was voor hen een heel spannende en angstige tijd, want dagelijks kon er aangebeld worden door de bezetter met verzoek de woning te verlaten om op transport te worden gesteld.

Op zeker moment hebben zij wat bezittingen naar mijn ouders gebracht om te bewaren tot na de oorlog. Kort daarna hadden ze hun huis plotseling verlaten.

Mijn ouders beweerden tegenover mij -13 jarige - heel verstandig, van niets te weten.

Kort na hun vertrek kwam de firma Puls, een verhuisbedrijf, met paard en wagen de inboedel uit hun woning weghalen. Via de geopende ramen van de benedenverdieping werd het meubilair uit de woning naar buiten gebracht. Ik was nieuwsgierig en ben gaan kijken. Tot mijn verbazing zag ik een verhuizer in de voorkamer met een kleine viool in zijn handen staan, hij stond er wat mee te rommelen, nam de strijkstok en speelde zonder haperen een bekende melodie. Ik was stomverbaasd. Zijn collega´s deden er wat lacherig over, maakten plagerige opmerkingen maar lieten hem doorgaan. Na nog wat geprobeerd te hebben en opnieuw hetzelfde stukje te hebben gespeeld, pakte hij het instrument in en legde het in de verhuiswagen.

Een heel bizarre vertoning. Of het viooltje het overleefd heeft weet ik niet, wel dat de eigenaar van het viooltje mijn vroegere buurjongen, van de Noorder Amstellaan nu in Jeruzalem woont, met wie ik regelmatig contact heb.
 

Chris de Keijzer - 1 april 2010
e-mail c.j.de.keijzer@zonnet.nl

 

omhoog

Terug naar de vorige pagina <<